مهارت کار گروهی، امری حیاتی برای موفقیت یک تیم است و رهبران باید در تلاش برای بهبود این مهارت در اعضای تیم باشند.
به عنوان رهبر یک تیم، شما مسئول هدایت افراد و اطمینان از موفقیت آنها هستید. مهارت‌های کار گروهی، امری حیاتی برای موفقیت یک تیم است و رهبران باید توجه زیادی به این مهارت‌ها داشته باشند. سوال اینجاست که چگونه می‌توان این مهارت را در اعضای تیم خود ایجاد کرد؟
نخست، دانستن این نکته ضروری است که مهارت‌های کار گروهی همیشه به طور طبیعی در افراد وجود ندارد. اگرچه توانایی کار تیمی چیزی نیست که به سادگی در یک دوره آموزشی بتوان آموخت، اما اعضای تیم می‌توانند به مرور زمان و با تمرین، این مهارت‌ها را یاد بگیرند.
همچنین باید توجه داشت که مهارت‌های کار تیمی در خلاء رشد نمی‌کند و محیط تیم، بسیار مهم است. در دهه ۱۹۷۰، روانشناس سازمانی به نام ریچارد هكمن، سه شرط مناسب برای پیشرفت تیم‌ها تعریف كرد که عبارت‌اند از:
- یک جهت جذاب برای حرکت
- یک ساختار قوی بین اعضای تیم
- یک محیط حمایتی در محل کار
در ادامه، راهکارهایی برای تقویت مهارت‌های کار گروهی بررسی می‌کنیم.
۱- ماموریت و هدف تیم خود را مشخص کنید
روزنامه دانشگاه آکسفورد، کار گروهی را به عنوان “توانایی کار مشترک به منظور دستیابی به یک هدف مشترک” تعریف می‌کند. برای کار تیمی، همه اعضای تیم باید هدف مشترک را درک کرده و آن هدف را بالاتر از اهداف فردی خود قرار دهند. کارلوس والدس-داپنا، مسئول آموزش مهارت‌های گروهی به کارکنان شرکت بزرگ شکلات‌سازی مارس، به رهبران توصیه می‌کند از تیم‌های خود بپرسند چرا ارزش کار گروهی آنها بالاتر از مجموع کار هر شخص به تنهایی است؟
این مسئولیت رهبر تیم است که این جهت روشن و قانع‌کننده را تعیین کند. بدون چنین جهتی، یک تیم شانس کمتری برای موفقیت دارد. آیا تعیین اهداف مشخص برای هر فرد همچنان حائز اهمیت است؟ بی‌شک بله؛ اما برای به حداکثر رساندن موفقیت در کار گروهی، همه باید متعهد به یک هدف مشترک باشند. وقتی منیت شخصی ارجح‌تر از هدف مشترک شود، همه چیز از هم می‌پاشد.
همچنین بخوانید: «۴ راهکار ساده برای رهبران – چگونه بهره‌وری کارمندان را افزایش دهیم؟»
۲- در مورد نقش‌ها واضح باشید
اعضای تیم باید نقش‌ها و مسئولیت‌های خود را به طور شفاف بدانند و از نقاط قوت خاصی که برای تیم به ارمغان می‌آورند، آگاه و نسبت به آنها اطمینان داشته باشند.
اندازه و ساختار تیم بسیار مهم است و شما باید در مورد این دو عامل به صورت عملی تصمیم‌گیری کنید. اتکا به چند شخصیت اصلی و کمی شانس، نتیجه خوبی به همراه نخواهد داشت. اگر تیم شما بسیار کوچک باشد، شما ترکیبی از مهارت‌ها، سبک‌های تفکر و رفتار‌های متنوع نخواهید داشت. اگر تیم خیلی بزرگ باشد، افراد می‌توانند تنبل شوند.
قطعا بعد از اینکه تیم خود را تشکیل دادید، به یک استراتژی انعطاف‌پذیری نیاز دارید تا بتوانید در صورت عدم کارایی ساختار تیم، به سرعت واکنش نشان دهید؛ اما باید مرزهای مشخصی را هم تعیین کنید. به عنوان مثال، شما ممکن تعداد اعضای تیم را به عنوان مرز خود مشخص کنید؛ بنابراین اگر عضو جدیدی به تیم شما بپیوندد، شخص دیگری مجبور به ترک تیم می‌شود تا نظم ساختاری حفظ شود.
تنوع ویژگی‌های فردی و شخصیتی نیز حیاتی است. بنابراین سعی کنید ترکیبی از سنین، زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، اقوام و جنسیت را در گروه خود بگنجانید. انجمن روانشناسی آمریکا دریافته است که تیم‌هایی با اعضای متنوع می‌توانند نوآوری و خلاقیت بیشتر و یک مزیت رقابتی ارائه دهند. اگرچه ممکن است لازم باشد به آنها وقت دهید تا با هم کنار بیایند.
۳- ارتباط موثر داشته باشید
امروزه به لطف موج جدید کار از راه دور، ارتباطات تقریبا به اندازه مهارت کار تیمی مهم است. با شروع بازگشت برخی از افراد به محل کار و دورکار ماندن برخی دیگر از همکاران، چالش‌ها و فرصت‌های بیشتری در کار گروهی و ارتباط اعضای گروه با یکدیگر ایجاد شده است.
دور بودن از نظر جغرافیایی می‌تواند در ارتباط اعضا با هم تاثیر بگذارد، زیرا ارتباطات غیرکلامی ما کمتر از برخوردهای مستقیم شده است. به نقل از مجله کسب‌وکار هاروارد، اعضای یک تیم هنگام کار کردن در یک فضای فیزیکی مشترک می‌توانند با استنباط از پیام‌های غیرکلامی و سرنخ‌های متنی که از یکدیگر دریافت می‌کنند، درباره آنچه اتفاق خواهد افتاد بینش پیدا کنند. ریچارد هكمن این وضعیت اخیر را که افراد نمی‌توانند ارتباط چهره به چهره و مستقیم داشته باشند را یکی از چالش‌های اصلی كار تیمی موفقیت‌آمیز می‌داند.
همانطور که مایک شولتز، رئیس گروه بازاریابی دیجیتال اسپارک می‌گوید: «نحوه برقراری ارتباط و اینکه افراد گروه چقدر آزادانه و مکرر با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند، عامل تعیین‌کننده موفقیت کار گروهی است.»
۴- تعارضات را مدیریت کنید
همه تیم‌ها هر از گاهی با یکدیگر درگیری و تعارض خواهند داشت. یکی دیگر از رازهای موفقیت در کار گروهی، نحوه مدیریت و حل این تعارضات است. باز هم، شما می‌توانید با برخورد سریع و همدلانه در هنگام بروز تعارض، نسبت به حل درگیری‌ها اقدام کنید. مفید است که اهداف فردی و مشترک اعضای تیم را بخاطر بسپارید و از این روش برای تمرکز مجدد و گردهم‌آوردن افراد پس از درگیری استفاده کنید.
۵- به کار گروهی پاداش دهید
اعضای تیم باید بدانند که چه زمانی خوب عمل می‌کنند. شما می‌توانید این مورد را با پاداش‌های مادی و معنوی مانند تمجید از رهبران ارشد، پاسخ دهید. اگر این پاداش را برای همه اعضای تیم در نظر بگیرید و برای آنها روشن کنید که این پاداش در نتیجه کار تیمی خوب آن‌هاست، به افزایش انسجام تیم کمک می‌کنید.
۶- صراحت و اعتماد را تشویق کنید
بسیاری از فعالیت‌های رایج تیمی بر اعتماد استوار است، زیرا اعتماد عامل اصلی موفقیت تیم است. بدون آن، اعضای تیم شما ارتباط موثری برقرار نخواهند کرد و در حل مشکلات به صورت تیمی موفق نخواهند شد.
اعتماد وقتی شکل می‌گیرد که اعضای تیم ترغیب شوند که آزادانه و بدون ترس از بازخورد منفی، صحبت کنند. زمانی که این اطمینان را به افراد بدهید که بازخورد منفی به دنبال اظهار نظر آنها ایجاد نخواهد شد، به طور طبیعی خلاقیت و بینش اعضا نیز افزایش می‌یابد. اگر می‌خواهید ارتباط اعضای گروه خود را بهبود دهید، به پیشنهاد انجمن روانشناسی آمریکا بهتر است بر بهبود روابط بین فردی، روشن‌سازی نقش هر یک از اعضا و حل مشکلات تمرکز کنید.
۷- از اهمیت بازخوردهای سازنده غافل نشوید
بازخورد سازنده به خودی خود یک مهارت است که همه افراد از آن بهره‌مند نیستند. خبر خوب این است که این مهارت با تمرین به دست می‌آید. تیم‌ها با بازخورد سازنده بسیار سریع‌تر رشد و توسعه می‌یابند.
۸- مسئولیت را بر عهده بگیرید
آیا می‌خواهید اعضای تیم شما مسئولیت‌پذیر باشند؟ بهترین راه این است که خود این ویژگی را داشته باشید. در مورد مسئولیت‌های نقش خود با آنها شفاف باشید و آماده باشید تا مسئولیت اشتباهات و همچنین موفقیت‌ها را بر عهده بگیرید. به یاد داشته باشید، شما به عنوان رهبر یک تیم، الگوی آنها هستید و اگر ببینند شما همواره دیگران را سرزنش می‌کنید و مسئولیت‌پذیر نیستید، آنها نیز این رویه را پیش می‌گیرند.
۹- اطمینان حاصل کنید که همه اعضای تیم شما پاسخگو و مسئول هستند
پاسخگو بودن مربوط به داشتن نقش‌های کاملا مشخص و دانستن نقشی است که شما در موفقیت یا عدم موفقیت تیم بازی می‌کنید. رهبران تیم می‌توانند با پذیرفتن شکست‌ها و جشن گرفتن موفقیت‌های تیمی، الگویی برای گروه باشند. پاسخگو بودن به اعضای تیم کمک می‌کند احساس کنند که می‌توانند ریسک کنند. نشان دهید که شما اختلاف عقاید را درک می‌کنید و از کسانی که برای رسیدن به نتایج بهتر، وضع موجود را به چالش می‌کشند حمایت می‌کنید.
مهارت‌های ثانویه برای بهبود کار تیمی
برخی از مهارت‌های ثانویه توصیه شده برای کار تیمی، گوش دادن فعال و همدلی است. ممکن است خود را شنونده خوبی بدانید، اما آیا شنونده فعال خوبی هم هستید؟ گوش دادن فعال به این معنی است که شما به صورت کلامی و غیرکلامی به مخاطب خود نشان دهید که به سخنان او گوش می‌دهید. این ممکن است شامل تکمیل حرف آنها، درخواست توضیح و شفاف‌سازی باشد. گوش دادن فعال باعث می‌شود مخاطب احساس ارزش و احترام کند و باعث ایجاد ارتباط سازنده بین اعضا و تسهیل کار گروهی می‌شود. اهمیت گوش دادن خوب به عنوان مهارت کار تیمی غیر قابل اغماض است.
اگر می‌خواهید گوش دادن فعال را تمرین کنید، دو برابر بیشتر از آنچه صحبت می‌کنید، گوش دهید و پس از صحبت کسی اندکی مکث کنید تا ببینید آیا می‌خواهد چیز دیگری به سخنان خود اضافه کند یا خیر. همدلی مهارت مهم دیگری برای کار تیمی است، به خصوص در این روزهای حساس که نه‌تنها افراد دور کار هستند بلکه اضطراب‌های محیطی مانند اضطراب‌های ناشی از بیماری کرونا به شدت آنها را تحت فشار قرار داده است.
بدون همدلی، اعضای تیم نمی‌توانند یکپارچه کار کنند و این امر چالشی بر سر راه برقراری ارتباط و شکل‌گیری همکاری موثر است. جست‌وجوی نقاط و ویژگی‌های مشترک می‌تواند به شکل‌گیری یک ذهنیت مشترک در تیم کمک کند. همدلی الزاما بدان معنا نیست که همه همیشه با یکدیگر کنار بیایند، بلکه یعنی شما هم‌تیمی‌های خود را درک می‌کنید. مهارت‌های کار تیمی برای موفقیت تیمی بسیار مهم هستند و همچنین می‌توانند به سایر زمینه‌های زندگی شخصی افراد هم منتقل شوند. اما باید آنها را یاد گرفت و توسعه داد. رفتاری را که می‌خواهید مشاهده کنید، الگو قرار دهید و به همراه اعضای تیم در کسب این مهارت‌ها بکوشید.
منبع: Workplace Blog
همچنین بخوانید: «بزرگ‌ترین درس‌های مدیران از دورکاری در دوران پاندمی کرونا»