سوگیری خودمحوری؛ چرا همه اعضای تیم فکر می‌کنند بیشترین کار را در گروه انجام داده‌اند؟

ممکن است همه ما در زندگی دچار سوگیری خودمحوری شده باشیم؛ اما اطلاعی از آن نداشته باشیم. 

حتی اگر نام «سوگیری خودمحوری» را نشنیده باشید، این احتمال وجود دارد که آن را در زندگی خود تجربه کرده باشید. این نوع سوگیری، گرایش به ارزش‌گذاری بیش از اندازه بر رفتارها، برداشت‌ها و اعتقادات شخصی خود در برابر واقعیت است و باعث می‌شود که افراد مسائل مختلف را به ‌گونه‌ای تفسیر کنند که مورد تایید و به نفع خودشان باشد؛ در نتیجه ممکن است تفاسیر آن‌ها با واقعیت مطابقت نداشته باشد. 

اگر تا به حال در خوابگاه زندگی کرده باشید به خوبی این موضوع را درک می‌کنید و می‌دانید که همه افراد کارهایی که خودشان انجام داده‌اند را بیش‌تر از واقعیت بزرگ می‌کنند. برای مثال در آن لحظه به نظرشان شستن ظرف‌ها سخت‌ترین کار دنیا است.

این موضوع می‌تواند در محیط کار یک مشکل واقعی باشد. همه افراد دوست دارند به خاطر کارهایی که انجام داده‌اند و موفقیت‌هایی که به دست آورده‌اند تشویق شوند. علاوه بر این، مسیر شغلی افراد اکثر اوقات بر اساس کارهایی که قبلا انجام داده‌اند شکل می‌گیرد.

سوگیری خودمحوری بر اساس سه عامل ایجاد می‌شود. اول اینکه افراد بیش از اندازه روی کاری که انجام داده‌اند (و اهمیت آن روی روند کلی) در مقایسه با کاری که دیگران انجام داده‌اند تاکید می‌کنند. دوم اینکه، همه افراد از تک تک مشارکت‌های خود در یک پروژه آگاهی دارند؛ اما اغلب بعضی از وظایفی که دیگران انجام می‌دهند را نمی‌دانند یا متوجه آن نمی‌شوند. سوم اینکه، حتی وقتی افراد درک درستی از آنچه همه اعضای تیم انجام می‌دهند داشته باشند، به احتمال زیاد سهم خودشان را بیشتر از سهم دیگران در انجام کارها به یاد می‌آورند. 

شما به عنوان مدیر یک تیم یا سازمان برای اینکه بتوانید به اعضای تیم خود کمک کنید و تاثیرات منفی این سوگیری را خنثی کنید، باید به صراحت به هر سه مورد بالا بپردازید. 

یک راه بسیار کاربردی و خوب برای جلوگیری از ایجاد این سوگیری این است که در ابتدای هر پروژه، یک فایل اکسل درست کنید که همه اعضای تیم به آن دسترسی داشته باشند. سپس وظایف و کارهای  اصلی که در این پروژه باید انجام شوند به همراه نام افرادی که باید آن‌ها را انجام دهند در این فایل بنویسید. 

این سند ارزشمند است؛ زیرا به همه افراد حاضر در پروژه این فرصت را می‌دهد تا در جریان کارهای لازم برای اتمام پروژه باشند و از روند انجام کارها اطلاع داشته باشند. در این سند به طور دقیق مشخص می‌شود که هر فردی چه کاری انجام داده است و دیگر لازم نیست که کارمندان برای یادآوری کارها به ذهن خود اکتفا کنند و احتمال خطای آن‌ها کاهش پیدا می‌کند. 

برای سازمان‌هایی که بر اساس ساعت کاری کارمندان به آن‌ها حقوق پرداخت می‌کند، مشخص شدن ساعت‌هایی که هر فرد برای انجام کارهای خود صرف کرده است بسیار مهم و ارزشمند است. به کمک این روش، میزان کار هر یک از کارمندان به طور دقیق سنجیده و مشخص می‌شود و حتی می‌توان میزان مشارکت افراد در یک پروژه را درجه‌بندی کرد. 

رهبران پروژه همچنین باید مشارکت مردم را به صراحت در پروژه‌ها تایید کنند. ایمیل‌هایی که در مراحل مختلف پروژه برای اعضای تیم ارسال می‌شوند، باید حاوی نشانه‌های مشخصی از کارهایی باشند که افراد برای پیشبرد پروژه انجام داده‌اند. این کار به اعضای تیم کمک می‌کند تا اطلاعات بیشتری درباره کارهایی که دیگران انجام می‌دهند داشته باشند و باعث می‌شود این تفکر در ذهن افراد ایجاد شود که کار تیمی و تلاش همه اعضا برای موفقیت پروژه حیاتی است. 

اکنون که از این سوگیری خود‌محوری آگاه شدید، می‌توانید روی خود کار کنید تا دچار آن نشوید. برای مثال می‌توانید زمانی که با افراد مختلفی روی یک پروژه کار می‌کنید، به دنبال عناصری باشید که بدون تلاش شما کامل شده‌اند یا درباره کارهایی که دیگران انجام داده‌اند از آن‌ها سوال کنید تا تلاش‌های آنان نیز در ذهن شما ثبت شوند.

علاوه بر این، سعی کنید ارزش زحمات دیگران را بدانید و قدر‌دان آن‌ها باشید. اغلب افراد اهمیت تخصص خود را بیشتر از دیگران می‌دانند؛ در نتیجه، حتی وقتی می‌دانند دیگران چه کاری انجام داده‌اند، باز هم ممکن است فکر کنند که تلاش‌های خودشان از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است. در نظر داشته باشید که افراد مختلفی که در یک پروژه کار می‌کنند، مهارت‌های متفاوتی دارند و به طور کلی تخصص آن‌ها نیز به اندازه تخصص شما مهم و سخت است. 

بهترین رهبران افرادی هستند که موفقیت‌های به دست آمده را نتیجه تلاش‌های اعضای تیم می‌دانند و اعتبار آن‌ها را به کارمندان خود نسبت می‌دهند؛ اما شکست‌ها را تنهایی به دوش می‌کشند. هر وقت که شما اعتبار موفقیت‌ها را به دیگران نسبت می‌دهید، افراد این فروتنی شما را می‌بینند و در نظر آن‌ها به فردی تبدیل می‌شوید که وضعیت پروژه‌ها را بهبود می‌دهد. این کار در بلند‌مدت فرصت‌های زیادی را برای شما به ارمغان می‌آورد. پارادوکس این است که هرچه اعتبار بیشتری به دیگران بدهید، اعتبار بیشتری برای کارهایی که انجام می‌دهید دریافت خواهید کرد. 

منبع: fastcompany

همچنین بخوانید: «برای دریافت بازخورد صادقانه از کارمندان باید چه کاری انجام دهید؟»