روابط کاری مطلقا خوب یا مطلقا بد نیستند و همه افراد می‌توانند به کمک رفتارهای کوچک خود، آن‌ها را بهبود دهند یا کاملا نابود کنند.
علی و امیر با هم همکار هستند. یک روز بعدازظهر علی به امیر ایمیل می‌زند و به او توضیح می‌دهد که چرا در جلسه‌ای که صبح همان روز با برخی از مدیران شرکت برگزار شد، او را دعوت نکرده بود. او می‌خواست مطمئن شود که امیر از دست او دلخور نمی‌شود. دو روز گذشت اما علی هیچ پاسخی از امیر دریافت نکرد. این اتفاق باعث شد که سوالاتی درباره ارتباط علی با این همکار در ذهن او شکل بگیرد. آیا آن‌ها واقعا رابطه خوبی داشتند؟ این ناراحتی به چه دلیلی بین آن‌ها رخ داد؟ از طرف دیگر، امیر «پاسخ دادن به علی» را در لیست کارهای روزانه خود قرار داده بود و فقط چون برنامه کاری‌اش خیلی شلوغ بود، فرصت نکرده بود پاسخی ارسال کند. امیر اصلا فکر نمی‌کرد که پاسخ ندادن به علی، او را نگران و ناراحت کند.
تعامل با همکاران اغلب گیج‌کننده است. داستانی که تعریف کردم، بارها برای خیلی از ما اتفاق افتاده است یا مشابه آن را در محل کار خود دید‌ه‌ایم. چگونگی رابطه شما با همکارانتان تاثیر زیادی بر احساس شما نسبت به کارتان دارد. برای مثال اگر رابطه خوبی با همکاران خود داشته باشید، احتمالا از سازمان خود راضی خواهید بود.
باید به این نکته توجه داشته باشید که اغلب مردم تمایل دارند برداشت‌های منفی و نادرستی از روابط خود با افراد داشته باشند. همه ما به طور غریزی، در روابط کاری نیز به همین صورت عمل می‌کنیم و متاسفانه تمایل بیشتری به برداشت‌های منفی داریم.
نتایج تحقیقات مختلف نشان می‌دهد که روابط بین افراد از جنبه‌های مثبت و منفی شکل می‌گیرد و افراد می‌توانند هر یک از این جنبه‌ها را تقویت کنند.
اکثر افراد روابط کاری را مطلقا مثبت یا منفی در نظر می‌گیرند؛ به این صورت که روابط خوب همیشه خوب خواهند ماند و روابط بد هرگز بهتر نخواهند شد. این تفکر باعث می‌شود که برای بهبود روابط بد تلاش نکنیم و به سادگی آن‌ها را رها کنیم؛ از طرف دیگر هیچ تلاشی در جهت حفظ کیفیت روابط خوب نیز نداشته باشیم.
این تفکر کاملا اشتباه است. باید در نظر داشته باشید که روابط کاری تاثیر‌پذیر و قابل تغییر هستند و حتی می‌توان سمی‌ترین روابط را ترمیم کرد و بهترین روابط هم ممکن است به سرعت خراب شوند.
اگر خوب دقت کنید خواهید دید که روابط کاری در واقع از یک سری میکرو رفتارها (MicroMoves) تشکیل شده‌اند. میکرو رفتارها در واقع همان اقدامات یا رفتارهای کوچکی هستند که در لحظه بی‌نتیجه به نظر می‌رسند؛ اما بر نحوه ارتباط ما با دیگران تاثیر می‌گذارند.
این میکرو رفتارها شبیه به گام‌هایی هستند که یک رقص را شکل می‌دهند. شما یک قدم برمی‌دارید و سپس طرف مقابل شما یک قدم برمی‌دارد. هر یک از این رفتارهای کوچک می‌تواند جهت رابطه را تغییر دهد. محققان می‌گویند، یک رفتار کوچک قدر‌دانی یا همدلی مانند یک تشکر ساده زمانی که یکی از همکاران درب را برای شما باز نگه داشته است یا درک کردن فردی که برای جلسه دیر رسیده است، می‌تواند افراد را به یکدیگر نزدیک کند و یک اعتماد بلند‌مدت بین آن‌ها ایجاد کند. در مثالی که بررسی کردیم، یک رفتار کوچک مانند تاخیر امیر در پاسخ دادن به ایمیل علی، می‌تواند تنش و احساسات منفی در رابطه کاری آن‌ها ایجاد کند.
میکرو رفتارها انواع مختلفی دارند؛ اما بر اساس نتایج تحقیقات، اکثر آن‌ها یا افراد را به هم نزدیک می‌کنند یا باعث دوری آن‌ها می‌شوند. برخی از این رفتارها تاثیرات بیشتری دارند؛ برای مثال گفتن یک نظر منفی و بدون رعایت ادب در یک جلسه، تاثیر بزرگ‌تری نسبت به از دست دادن یک ملاقات تصویری با همکارتان خواهد داشت. با این وجود، همه میکرو رفتارها توانایی تغییر روابط کاری را دارند.
در ادامه چند سناریو درباره تاثیر رفتارهای کوچک روی روابط کاری بررسی می‌کنیم تا این موضوع را بهتر درک کنید:
۱- برای مثال شما رابطه خوبی با یکی از همکاران خود ندارید. یک روز متوجه می‌شوید که پدر او به‌تازگی فوت شده است و به همین دلیل پیش او می‌روید و تسلیت می‌گویید. این کار کمی روابط شما را بهبود می‌دهد و او آخر هفته برای همکاری در یک پروژه از شما دعوت می‌کند.
۲- در زمان ناهار چند نفر از همکاران به شما پیشنهاد می‌دهند که با آن‌ها به رستوران بروید. شما ابتدا با خود می‌گویید از دوست خود بخواهید تا او هم با شما بیاید، اما بعد منصرف می‌شوید؛ زیرا خودتان هم از سمت فرد دیگری دعوت شده‌اید. وقتی از رستوران به محل کار برمی گردید احساس می‌کنید که دوستتان از دست شما ناراحت است. وقتی این دوست در حال ترک محل کار در پایان زمان کاری است، به شما می‌گوید یکی از گزارش‌هایی را که فردا صبح اول وقت به آن نیاز داشتید آماده نکرده است.
۳- یک روز صبح در حال مکالمه تلفنی با یک مشتری هستید و هم‌زمان به ایمیل‌ها پاسخ می‌دهید. انجام هم‌زمان دو کار موضوع باعث می‌شود که توجه شما به حرف‌های این مشتری نصف شود. در انتهای روز مدیر‌تان به شما می‌گوید که این مشتری از رفتار شما در تماس اخیر ناراحت شده است.
این موارد تنها چند نمونه از تاثیر میکرو رفتارها بر روابط کاری هستند. از آن جایی که هر رابطه‌ای با رابطه دیگری بسیار متفاوت است، واکنش هر فرد به این میکرو رفتارها نیز متفاوت خواهد بود. برای مثال برخی از محققان روی این موضوع کار کرده‌اند که اگر یک فرد نقطه‌ضعف خود را با افراد دیگر در محل کار به اشتراک بگذارد چه اتفاقی رخ می‌دهد. سپس به این نتیجه رسیدند اگر فردی که آسیب‌پذیری خود را فاش کرده است مقام بالاتری داشته باشد، رابطه آن‌ها خراب می‌شود؛ اما اگر هر دو فرد در یک سطح باشند، این اتفاق رخ نمی‌دهد.
همچنین بخوانید: «چهار سبک ارتباطی در محیط کار را بشناسید»
ما در بحث میکرو رفتارها به پنج اصل مهم و کاربردی پی برده‌ایم که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
۱- دیدگاه همکاران خود را درک کنید
آنچه باعث پیچیده شدن میکرو رفتارها می‌شود این است که همه ما استانداردهای مختلفی برای ارزیابی آن‌ها داریم. از نظر علی پاسخ ندادن امیر مهم بود؛ اما از نظر امیر این تاخیر مشکلی ایجاد نمی‌کرد. در این مورد بهتر بود که علی کمی شرایط امیر را درک می کرد؛ ممکن بود امیر تازه از سفر برگشته باشد و با انبوهی از ایمیل‌ها مواجه باشد یا درگیر پروژه‌ای باشد و مشغله‌های زیادی داشته باشد.
مثال تسلیت گفتن به همکار را در نظر بگیرید. اگر همکار شما در این تسلیت احساس صداقت و همدلی شما را درک نکند، ممکن است تاثیر متفاوتی در رابطه شما ایجاد شود. بنابراین قبل از اینکه کاری را انجام دهید، به این فکر کنید که اگر شما جای طرف مقابل بودید چه واکنشی داشتید. بعد می‌توانید واکنش همکار خود را قضاوت کنید و بررسی کنید که آیا این رفتار با انتظارات شما مطابقت دارد یا خیر.
۲- میکرو رفتارها همیشه عمدی نیستند
اگر احساس می‌کنید رابطه شما با یکی از همکارانتان به طور ناگهانی بد شده است، ممکن است دلیل آن یک رفتار کوچک و غیرعمدی شما باشد. اگر دلیل واکنش همکار خود را پیدا کنید، می‌توانید از تبدیل شدن یک سو‌ءتفاهم به یک مشکل بزرگ جلوگیری کنید.
پس به یاد داشته باشید که ممکن است یک رفتار کوچک همکارتان که موجب رنجش شما شده، عمدی نباشد. برای اینکه متوجه شوید واکنش غیرعادی همکارتان، ربطی به شما و رفتارتان دارد یا خیر، می‌توانید به سادگی به او بگویید: «احساس می‌کنم از چیزی ناراحت هستی. آیا من کاری انجام داده‌ام؟»
۳- به نقش خود در روابط توجه کنید
ما اغلب چنان در احساسات خود غرق می‌شویم که نمی‌توانیم تصویری جامع از روابط کاری خود یا تاثیر رفتارمان بر همکاران داشته باشیم. اگر از بیرون به روابط کاری خود نگاه کنید، می‌توانید میزان پویایی آن را بررسی کنید. برای اینکه دید بهتری نسبت به روابط خود داشته باشید، می‌توانید از سوالات زیر کمک بگیرید:
- یک شخص سوم چگونه روابط کاری شما با همکارتان را شرح می‌دهد؟ چه چیزهایی را به عنوان محاسن و چالش‌های رابطه شما بیان می‌کند؟
- یک شخص سوم، نقش شما در شرایط را چگونه توصیف می‌کند؟ آیا رفتارتان، شما را به همکاران نزدیک می‌کند یا آن‌ها را از شما دور می‌کند؟
- به افرادی که در شرایط مشابه شما قرار دارند چه توصیه‌ای می‌کنید؟ آیا رفتارهای خاصی وجود دارد که بخواهید به آن‌ها پیشنهاد دهید یا خیر؟
۴- رفتارهای بد قدرتمندتر از رفتارهای خوب هستند
ممکن است فکر کنید اگر یکی از همکارانتان به دلیل یک رفتار کوچک منفی از شما دور شده است، با یک رفتار خوب می‌توانید آن را جبران کنید و دوباره او را به خود نزدیک کنید. متاسفانه رفتارهای کوچکی که به روابط آسیب می‌زنند، قدرتمندتر از رفتارهای مثبت هستند و سریع‌تر شکل می‌گیرند.
در یک تحقیق پر استناد از دانشگاه کوئینزلند مشخص شد که تاثیر تعاملات «بد» بسیار بیشتر از تعاملات «خوب» است. بنابراین اگر فکر می‌کنید یک رفتار کوچک و منفی شما به رابطه کاری با همکارانتان آسیب زده است، برای جبران آن باید حداقل ۶ رفتار خوب از خود نشان دهید.
نتیجه نهایی این است که روابط کاری روند طبیعی دارند و هر روز فرصت‌های بی‌شماری برای ایجاد تغییرات در این روابط دارید. نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که شما به کمک رفتارهای کوچک و خوب، می‌توانید تغییرات بزرگ و مثبتی در روابط کاری خود ایجاد کنید.
منبع: HBR
همچنین بخوانید: «چگونه یک تیم با سبک های کاری مختلف را مدیریت کنیم؟»
یک نظر در “رفتارهای کوچکی که روابط کاری را تحت تاثیر قرار می‌دهند”